“Nörüyon” diye hal hatır soran bir Japon profesörün hikayesini anlatacağım size.
Japon Anadolu Arkeoloji Enstitüsü’nün kurucusu Dr. Sachihiro Omura’yı…
1949 Japonya doğumlu olan Dr. Omura, Türkiye’ye 1972’de öğrenci olarak gelmiş. Mısır'da bile kazı yaparken radyoda Türk müziği dinleyen, “Kimler Geldi Kimler Geçti”yi arkadaşlarıyla söylemekten büyük keyif alan Omura, 20 Mayıs 2025’de Kırşehir’in Kaman ilçesinde; gerisinde Türkiye’de Yarım asra yaklaşan arkeolojik çalışmalarını miras bırakarak hayata gözlerini yumdu.
Dünya'nın bir ucundaki Japonya, neden Anadolu'da arkeolojik araştırmalar yapmak istemiştir?
II. Dünya Savaşı'nda Japonya'nın kaybetmesinin ardından Prens Mikasa, 1978 yılında, Japonya Ortadoğu Kültür Merkezini kurar... Bir daha böyle kayıplar yaşamamak için “Dünya tarihini öğrenmek gerekiyor. Bunun için özellikle dünya tarihinin tam merkezi olan Anadolu'da arkeolojik kazı yapmalıyız." diyerek Omura’nın omuzlarına büyük bir yük koyar. Kendisi Prens Mikasa’nın bu isteğini bir derviş edasıyla kabul eder ve bu davaya ömrünü adar.
Japonların her yaptığı iş gibi en baştan başlamak ister... Bu nedenle Ortadoğu tarihini araştırmaya koyulur... Ortadoğu'yu anlamak için de, Anadolu'nun anlaşılması gerektiğine karar verir... Ve böylelikle 1998 senesinde Prensin teşvikiyle Japon Anadolu Arkeoloji Enstitüsü kurulur...
Omura, Türkiye Cumhuriyeti Liyakat Nişanı ve Japonya’nın Yükselen Güneş Nişanı ile onurlandırılmış bir arkeologdur. Bu nişan törenleri sırasında kendisinden tüm hikayeyi dinlemiştim ama beni en çok Prens hakkında söylediği şu cümle çok etkilemişti... “Japonya'ya tüm dünya savaş açsa da Türkler bizimle savaşmaz."
Bunu duyduğumda, bu denli bize güvenen biri mutlaka araştırmaları sırasında Türklerin de geçmiş tarihi hakkında çok iyi bilgi sahibi olmuş biridir diye düşünmüştüm.
Dr. Omura; dünya ve Türk arkeolojisine sağladığı kalıcı katkılar ile İki ülke arasında önemli bir kültürel köprü inşa etmiştir.
Çalışmaları sırasında Japonya'yla Türkiye'yi tarih açısından kıyaslar mısınız diye sorulduğunda ;
“Japonya'da sadece Japonya'nın tarihi vardır. Anadolu ile kıyaslanamaz. Anadolu'ya her yerden kavimler gelmiş. Gelen her topluluk, kendinden bir şeyler bırakmış. Anadolu'nun tarihi, dünya tarihidir.” diyerek cevaplamıştı.
Kendisini 2019 yılında Kalehöyük’te ziyaret ettiğimiz sırada, Kaman-Kalehöyük kazılarında M.Ö. 2300’lere, yani 4300 yıl öncesine kadar inilmiş. Ancak 32 yılda höyüğün sadece yüzde beşi kazılabilmiş. “Tamamlanması için ise en az 70 yıl daha gerek,” var demişti ve eklemişti: “Bu uzun soluklu çalışma için destek şart.” . Dr. Omura, hep daha fazla farkındalık yaratmayı istedi.
Düşününce, şimdilerde bu bayrağı devralacak kişilere ihtiyaç var, buna vesile olacak tanıtıma ve bıraktığı mirası hakkıyla sürdürecek arkeologlara gereksinim var.
Kendisi gibi iyi bir arkeolog olan eşi Masako’nun Yassıhöyük te Eski Tunç Çağına ait Saray’ın kazılarını yaptığı bölgeyi, Kaman'da Prens Mikasa Bahçesi’ni, Kırşehir Kaman Kalehöyük Arkeoloji Müzesi’ni görmeniz en az bir Japon kadar bilgi sahibi olmamız gerekmez mi?
Ülkemdeki, toprağımdaki tarihi daha çok incelememiz, okumamız için Bilim İnsanı Dr. Sachihiro Omura’dan ilham alıp kendisini sonsuzluğa uğurladığımız bugün öğrenmemize , bayrağı ileri taşımamıza vesile olsun…
Artık, ömrünü adadığın Türk Topraklarına emanetsin Dr. Sachihiro Omura…
Başta kıymetli eşi Masako Omura olmak üzere, ailesine, sevenlerine ve Japon Halkına başsağlığı dileklerimi iletiyorum.
