Kentleşmenin kurbanı olan çeşmelerimiz

Altı kuşak İstanbullu olarak şehrimizdeki çeşme kültürünün gittikçe yok olması ve buna tepkisiz kalmamız oldukça üzücü.

Muslukları koparılmış, suları akmayan çeşmeleri, içleri çöp dolu kurmaları gördükçe zıvanadan çıkıyorum.

Su, insanlık tarihi boyunca hayatın merkezinde olan, tüm canlıların hayatlarını devam  ettirebilmeleri için en temel ihtiyaç maddesi.

Kültürümüzde çeşmelerimiz oyma, kalem işi süslemeler ve bezemelerle donatılır, saçakları bile sanat eseri olurken, şimdi ise tarihi sebillerden  büfeler, turistik hamam olan sarnıçlar, korku filmlerinin çekim platosunu andıran metruk sebillere dönüştü.

Tarihi çeşmeler bir yana, daha yeni yapılmış çeşmelerin bile ya muslukları çalınmış, ya da üzerleri boyanmış, karalanmış durumda. İşlevini kaybeden suları akmayan bu güzelim çeşmeler iki güne topyekûn kaldırılır.

*50 yıl önce İstanbul’da her çeşmeden sağlıklı su içebilirken şimdi çeşmesini dahi yerinde bulamamak ne anlama geliyor? *

Bu yozlaşma, Plastik şişelerde su satışı yapan firmalar ile işbirliğinin bir parçası mı?

Tarihimize bakınca mükâfatlara nail olmak isteyen padişahlar, valide sultanlar, hanım sultanlar, vezirler, beyler, efendiler ve ağalar ya kendilerinin hayırla anılması veya ölmüş bir yakının ruhunun şad olması için bir çeşme yaptırmayı ilk iş bilmişlerdi. 

Kentsel dönüşümlerin planları içinde çeşmelerimize yer verilmemesi sonucu kot altında kalan çeşmelerin yıkılması ve yenisinin orada hiç yokmuşçasına düşünülüp yapılmaması da ayrı bir inceleme konusu.

Bir de tabi musluk hırsızlığı var, iki kuruşa satıp gününü kurtaran tayfaların çeşmelere verdiği zarar, 21. Yüzyılda buna da çözüm bulamıyorsak, yapay zekâ bize ne der bilemiyorum, bir sorun isterseniz.

Suyun çeşmelere kadar gelebilmesi için bentler, ızgaralar, havuzlar, su terazileri, künkler ve  şehirleri süsleyen kemerler yapmış atalarımız. Kentsel dönüşüm sonucu yapılan yeni binalarda yağmur suyu sarnıçları düşünmek de çok zor olmasa gerek.

Yorumunu sizlere bıraktığım aşağıdaki metin, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı resmi sayfasına gelen sorulardan birine verilmiş olan cevaptır.

Aynen aktarıyorum;

“*Yerleşimlere sağlıklı içme suyu temin etmek üzere ne gibi çalışmalar yapılmaktadır? *

Su temini için gerekli olan kuyu açılması, içme suyu arıtma tesisi, depo, isale ve terfi hattı yapılması ve şebeke döşenmesi gibi işlere yapılacak olan destekle herkesin yeterli, güvenli, sağlıklı, fiziki olarak ulaşılabilir ve bedeli ödenebilir suya erişim hakkını sağlamak üzere faaliyetler gerçekleştirilmektedir.”

Bu cevaba istinaden bu adı geçen faaliyetlere sağlıklı suya erişim yasası mı dersiniz adına yoksa hâlihazırda var olan su yasasına bu çeşmeleri de mi eklersiniz bilemiyorum ama bildiğim bir şey var ki; İstanbul’umun çeşmeleri için ortak çalışılması gerek, birimizin yaptığını diğeri de plana alarak ilerlemeli…

Aklımın yettiğince bu işe;

Tarım ve Orman Bakanlığı,

Kültür ve Turizm Bakanlığı

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı birlikte ilgi göstermeli, hatta arttırıyorum, özel plastik şişelerde su satan, suyu kaynağından alıp paketleyen firmalarımız da taşın altına elini koymalı.


Bengü Tonyalı

16.05.2025 09:37:00


Bolu’daki yangın kısmi olarak kontrol altına alındı

Ümraniye’de otomobiller çarpıştı, araçlardan biri dereye düştü

İsrail Gazze Şehri’ne yönelik saldırılarına başladı

Polonya’da patlayan yabancı madde Rus İHA’sı çıktı

Traktör devrildi: 3’ü ağır 6 yaralı

Sinop’ta 75 yaşındaki adam evde ölü bulundu

FETÖ’den aranan cezaevi firarisi kadın, polis ekiplerince yakalandı

Serinlemek için çaya giren genç boğuldu

Kayseri Devlet Hastanesi’ne yeni yoğun bakım ünitesi

Muhittin Böcek’in oğlu Gökhan Böcek tutuklandı

4’üncü saatine giren Bolu’daki yangın havadan görüntülendi

Kaçak nargile tütünü imalatı ve satışı yapan 3 kişi gözaltına alındı

Seyir halindeki tırda yangın korkusu

Van’da QR kod temizlik uygulaması başlıyor

Hakkari’de "Bir Anadolu Şenliği" başlıyor

Villa bahçesine gömülü halde bulunan cesede ilişkin detaylar ortaya çıktı

Güroymak’ta 10 hektarlık alan yandı