KÜLTÜR SANAT 11.05.2025 13:28:53 0

"Kargapazarı değil Kargıpazarı"

"Kargapazarı değil Kargıpazarı"

Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği Erzurum Şube Başkanı Murat Ertaş, Erzurum’un coğrafyasında ve tarihinde çok mühim yere sahip Kargapazarı dağının adının kalıplaşmış yanlış ifade olduğunu dağın asıl adının "Kargıpazarı" olması gerektiğini söyledi.
TDED Erzurum Şube Başkanı Murat Ertaş konuya dair şu açıklamayı yaptı: "Sadece Erzurum’un değil bölgenin savaş tarihinde, sosyal hayatında mühim bir yere sahip olan Kargapazarı Dağı; içerisinde derin vadiler, kayalıklar, dağ gölleri, sazlıklar, berrak su kaynakları, geçitler, vahşi kuşlar, endemik bitkiler vb birbirinden değerli tabiat varlıklarına sahip herkesin gezip keşfetmesi gereken bir tabiat harikasıdır. Ancak bu dağın adında ‘karga’ kelimesinin geçmesi hiçbir zaman bize mantıklı gelmemiştir. Dağa çıktığımızda bülbül, kızıl doğan, ibibik, kartal ve adını bilmediğimiz birçok kuş çeşidine rastlıyoruz ama karga hiç yok. Yaptığımız inceleme ve elimizdeki bilgileri bir araya getirdiğimizde bu dağın adının Kargapazarı değil ‘Kargıpazarı’ olduğunu fark ettik. Şöyle ki dağın üzerinde, tarihi Müdürge köyünün hemen sırtını verdiği kısımda halkın ‘Cilligöl’ dediği Aygır gölü var ki bugün bile gölün ortası kamışlıktır. Kargapazarı’nın Tortum yolundan Nato Radarına çıkan dağ yolu üzerinde birçok dağ gölü var. Karagöl bunlardan biridir. Bu göller büyük oranda sazlık"
"Kalın kamışa kargı/kargu denir"
Tarihte Erzurum’un fırınlarının, hamamlarının, tandırlarının ihtiyaç duyduğu yakacağı temin ettiği sazlıkların bu dağın yamaçlarında olduğunu ifade eden Ertaş, " Halk sulak-bataklıktaki uzun bitkilere saz, kamış ve cil der. Lügatlerimizde bu ‘kalın kamış’lara ‘KARGU/KARGI’ denmektedir. 1960’lardan evvel Erzurum’da ağaç/odun yokluğunda ocaklarda Kargapazarı dağının yamaçlarındaki ve sırtındaki sazlıklardan elde edilen kalın kamışlar yakılırdı. Hem sazlıkta hem yukarıdaki gölde kalın kamışları toplayıp satan bir esnaf sınıfı vardı. Bu sazlığın yanında bir kamış pazarı varmış eskiden. Dağın adındaki ikinci kelimede de ‘bazar’ kelimesi günümüzde ‘pazar’ olmuştur. Kelimenin aslı şudur: ‘Kargıbazarı’ Kargıların yani kalın kamışların pazarlandığı yer. Erzurum sazlığı 1953’ten sonra NATO tarafından askeri üs yapılmak için kurutulmuş, ovanın suyu drenaj kanallarıyla Karasu’ya aktarılmıştır. Bu coğrafî ve sosyo-ekonomik bilgiden sonra bu dağın adının aslında KARGIPAZARI olduğunu, halkın söyleme kolaylığından ötürü KARGAPAZARI olmuş olabileceğini düşünüyoruz. Tarihi kaynaklarda ‘karga’ ile ‘kargı/kargu’nun yazılışı hemen hemen aynı. Eski Türk elifbasında bu iki kelime de ‘Kaf’ ile başlar. Sondaki harf kimi kaynaklarda güzel he, kimisinde vav, kimisinde ise ye harfinden oluşur. Eski metinlerde de bir yazı birliği yoktur. Ayrıca edindiğimiz bilgiye göre insan nüfusunun olmadığı bu vahşi tabiatta karganın yaşaması söz konusu değilmiş. Bu durumda bu şehit yatağı, yüce ve gizemli dağımızın doğru adı ‘Kargıpazarı’ olmalıdır. Bu isim şehrin sosyo-kültürel ve sosyo-ekonomik hayatıyla ilgili bilgi saklayan muhafız kelimelerden biridir" diye konuştu.

Yola fırlayan çocuğa iki otomobil çarptı

Ağrı’da kamyonet biçerdöverle çarpıştı: 2 yaralı

Kahramanmaraş’ta 72 yaşındaki kayıp kadın ölü bulu...

Biber yüklü kamyon zeytinliğe uçtu: 1 yaralı

Elazığ’da otomobil şarampole uçtu: 5 yaralı

Bursa İl Sağlık Müdürlüğü’nden "kimsesiz hasta" il...

Başkandan en acı paylaşım...

Balıkesir’de mera yangını

Konya’da silahlı saldırı: 2 yaralı

Kayıp Alzheimer hastası dağlık alanda ölü bulundu

Bursa’daki yangına gönüllü geldiler, uçurumda can ...

Muş’ta feci kazada 70 yaşındaki şahıs hayatını kay...

Kırmızı ışık ihlali kazaya yol açtı: 1 yaralı

Muş’ta jandarmadan huzur ve güven uygulaması: Aran...

Beton mikseri motosikleti ezdi: 2 ölü

Bursa’daki yangına gönüllü geldi, uçurumda can ver...

Bursa’da zincirleme kaza: 4 yaralı

Denizde boğulan genç hayatını kaybetti

1.51 promil alkollü yakalandı, ehliyeti için polis...

Alaçam’daki şenlikte Başpehlivan Resul Güne orman ...

21 yaşındaki genç yüzmek için girdiği Sapanca Gölü...

Bolu’da kazada ağır yaralanan genç hastanede hayat...

Bingöl’deki orman yangını kontrol altına alındı

Uşak’taki orman yangını kısmen kontrol altında

Alkollü sürücüye 11 bin lira ceza kesilerek, ehliy...

Kastamonu’da elektrik tellerinin kopması sebebiyle...

Maltepe’de kamyonetin çarptığı kadın hayatını kayb...

Ezine’de yangına neden olan balya makinesi operatö...

‘Dur’ ihtarına uymayıp polise çarptı, tutuklanarak...

Orman yangınını söndürmeye giden tanker uçuruma yu...

Bursa’da 5 köyün tahliye edildiği yangın büyüyerek...

Kastamonu’da otomobil biçerdöverin altında kaldı: ...

Kahta’da motosiklet otomobille çarpıştı: 2 ağır ya...

Bolu’da kamyonla çarpışan Fiat Tofaş hurdaya döndü...

Karabük’teki orman yangınında 100 saat geride kald...

21 yaşındaki genç ve kız arkadaşının öldürülmesiyl...

Ot yangını büyümeden söndürüldü

Yangın bölgesindeki sahte AKUT’çu böyle yakalandı

Bandırma’da anız ve ot yangını söndürüldü

Osmaniye’deki orman yangını kontrol altına alındı

Adıyaman’da minibüs ile hafif ticari araç çarpıştı...

Çanakkale’de tarım arazisinde çıkan yangın kontrol...

Hatay’da çıkan bahçe yangını büyümeden söndürüldü

El freni çekilmeyen greyderin sürüklediği otomobil...

Aydın Valisi Canbolat: "Ekipler çevreyi sardı, kıs...

Nazilli’de zirai alanda çıkan yangın kontrol altın...

Mersin’de gazinolar bölgesindeki bıçaklı kavganın ...

Otomobille çarpışan motosiklet sürücüsü yaralandı

Sivas’ta çıkan orman yangını kısa sürede kontrol a...

Devrilen patpatın altında kalan 19 yaşındaki genç ...

İznik’te çıkan yangın kontrol altına alındı

917 yıllık geleneğin adı: Aybastı Perşembe Yaylası...

TAG Otoyolu Nurdağı kesiminde zincirleme kaza: 1 ö...

Zirai alanda başlayan yangın ormana sıçradı müdaha...

Şanlıurfa’da 25 kilogram uyuşturucu ele geçirildi

Van’da farklı suçlardan aranan 20 kişi tutuklandı

Gerger’de orman yangını: Alevler yerleşim alanları...

Malatya’da şantiyede iş kazası: 1 ağır yaralı

Tunceli’de 30 yıl kesilmiş hapis cezası bulunan za...

Kırıkkale’de iki ayrı besicinin 210 hayvanı telef ...

Van’da kaçak operasyonları

Elazığ’da merdivenden düşen şahıs hayatını kaybett...

Samsun’da denizde boğulma tehlikesi geçiren genç h...

Yalnız yaşayan kadın evinde ölü bulundu

Osmaniye’nin çıkan orman yangını devam ediyor

Küçükçekmece’de silahlı saldırıya uğrayan şahıs ya...

Zirai yangına havadan ve karadan büyük mücadele

Elazığ’da çatı yangını, itfaiye tarafından söndürü...

41.3° / 28.6°

Yola fırlayan çocuğa iki otomobil çarptı

Ağrı’da kamyonet biçerdöverle çarpıştı: 2 yaralı

Kahramanmaraş’ta 72 yaşındaki kayıp kadın ölü bulundu

Biber yüklü kamyon zeytinliğe uçtu: 1 yaralı

Elazığ’da otomobil şarampole uçtu: 5 yaralı

Başkandan en acı paylaşım...

Balıkesir’de mera yangını

Konya’da silahlı saldırı: 2 yaralı

Kayıp Alzheimer hastası dağlık alanda ölü bulundu

Bursa’daki yangına gönüllü geldiler, uçurumda can verdiler

Muş’ta feci kazada 70 yaşındaki şahıs hayatını kaybetti

Kırmızı ışık ihlali kazaya yol açtı: 1 yaralı

Muş’ta jandarmadan huzur ve güven uygulaması: Aranan 16 kişi yakalandı

Beton mikseri motosikleti ezdi: 2 ölü

Bursa’daki yangına gönüllü geldi, uçurumda can verdi

Bursa’da zincirleme kaza: 4 yaralı

Denizde boğulan genç hayatını kaybetti

1.51 promil alkollü yakalandı, ehliyeti için polis memuruna yalvardı

21 yaşındaki genç yüzmek için girdiği Sapanca Gölü’nde boğuldu

Bolu’da kazada ağır yaralanan genç hastanede hayatını kaybetti