İzmir’de gerçekleştirilen yolsuzluk operasyonu kapsamında, tutuklanan İZBETON A.Ş. eski Genel Müdürü Heval Savaş Kaya’nın da yargılandığı iki ayrı olayla ilgili iki ayrı iddianamenin detayları ortaya çıktı. İddianamede, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve İZBETON’un düzenlediği araç kiralama ihalelerinde milyonlarca liralık usulsüzlük, hak edişlerde çalışmayan araçların çalışmış gibi gösterildiği, yasak olmasına rağmen alt yüklenici firmaların devreye sokulduğu belirtildi. Milyonlarca lira kamu zararının ortaya çıktığı soruşturmada aralarında üst düzey yöneticilerin de bulunduğu birçok isim hakkında dava açıldı.
İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen 2024/174243 ve 2024/174497 sayılı iki ayrı soruşturma dosyasında, İzmir Büyükşehir Belediyesi ile bağlı şirketi İZBETON A.Ş.’nin gerçekleştirdiği toplam 6 büyük ihalede usulsüzlük yapıldığı tespit edildi. Hazırlanan iddianamelerde aralarında üst düzey belediye bürokratları, kontrol mühendisleri ve firma temsilcilerinin de bulunduğu çok sayıda isim hakkında ’ihaleye fesat’ ve ’edimin ifasına fesat karıştırma’ suçundan dava açıldı.
İhaleler ve usulsüzlüklerin listesi
İddianamelere göre yolsuzluk ağı, 2022 ile 2024 yılları arasında gerçekleştirilen iş makinesi ve kara taşıtı kiralama hizmet alım ihaleleri üzerinden organize şekilde ilerledi. Usulsüzlük yapılan ihaleler şunlar:
- 2022/1160169 İKN’li ihale: 2023 yılı için iş makineleri ve kara taşıtları kiralama hizmet alımı (yaklaşık maliyet: 249.674.240 TL)
- 2023/292675 İKN’li ihale: Merkez Şantiye araç kiralama hizmeti (yaklaşık maliyet: 45.347.800 TL)
- 2023/393640 İKN’li ihale: Güney Şantiye araç kiralama hizmeti
- 2023/1165086 İKN’li ihale: Kent Temizliği Şube Müdürlüğü araç kiralama hizmeti
- 2024/20829 İKN’li ihale: 2 aylık kısa süreli iş makinesi ve araç kiralama (yaklaşık maliyet: 39.272.800 TL)
- 2024/100371 İKN’li ihale: EGETEM-ÇEVLOG iş ortaklığına verilen 12 aylık kiralama hizmeti (yaklaşık maliyet: 239.922.400 TL)
Yöntem: Çalışmayan araçlara hak ediş, alt yüklenici oyunu
İddianameye göre, söz konusu ihalelerde "çalışmayan araçların çalışmış gibi gösterilerek" milyonlarca lira tutarında haksız hak ediş oluşturuldu. ARVENTO araç takip sistemi verileriyle belediye ve İZBETON hak ediş belgeleri karşılaştırıldığında büyük farklılıklar belirlendi. Bazı araçların hiç kullanılmadığı, bazılarının ise hem Merkez hem Güney Şantiye ihalelerinde çift kayıtla yer aldığı tespit edildi. Bu yolla sadece 2024/20829 ve 2024/100371 numaralı ihalelerde 127 milyon TL’ye yakın kamu zararı oluştu. Ayrıca "alt yüklenici çalıştırılamaz" hükmüne rağmen, ONAS firması ve EGETEM-ÇEVLOG iş ortaklığı üzerinden alt yüklenicilere iş verildi. Bu firmaların, belediyenin bilgisi ve denetimi dışında araç ve personel temin ettiği ve belediye yetkililerinin bu durumu bilerek görmezden geldiği öne sürüldü.
Şüpheliler: Bürokratlar, şirket yöneticileri, denetçiler
İki dosyada toplam 40’tan fazla isim şüpheli olarak yer aldı. İddianamede adı geçen bazı önemli isimler şöyle:
- Heval Savaş Kaya - İZBETON A.Ş. Genel Müdürü
- Hüseyin Ş. - İZBETON A.Ş. Genel Müdür Vekili
- Halil G. - Kent Temizliği Şube Müdürü
- Mehmet Hanifi Mert Y. - İhale kontrol mühendisi
- Diren Ü. - İhale koordinatörü
- Engin G. - ONAS firması yetkilisi
- Kerem Y. - Hak ediş düzenleyici
- Barış E., Alper S., Aykut K., Akın G. - Diğer kontrol veya uygulama personelleri
Deliller: Müfettiş raporları, GPS kayıtları, hak ediş belgeleri
İddianameye giren deliller arasında İzmir Büyükşehir Belediyesi müfettiş raporları, bilirkişi incelemeleri, araç takip sistemi (ARVENTO) kayıtları, hak ediş evrakları ve şüphelilerin kendi aralarındaki yazışmalar yer aldı. İddialara göre belediyeye ait bazı personellerin denetim görevini yerine getirmediği, hatta hatalı hak edişlerin düzenlenmesine bilerek göz yumduğu belirtildi.
Her iki iddianame İzmir Asliye Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi. "Edimin ifasına fesat karıştırma" suçundan açılan davaların önümüzdeki haftalarda görülmeye başlanması bekleniyor.
