Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Frig uygarlığının başkenti Gordion Antik Kenti’nde kazılan 47’nci tümülüs olan T26 tümülüsünde, 3,1 metreye 2,8 metre boyutlarında, ahşap konstrüksiyonlu bir mezar odasının gün yüzüne çıkarıldığını açıkladı.
Gordion’da düzenlenen törende konuşan Bakan Ersoy, Anadolu’nun, medeniyetin hafızası ve insanlığın hazine sandığı olduğunu vurgulayarak, "Kazı sürelerinin 12 aya çıkarılmasıyla başlayıp yabancı kazıların da bu kapsama alınması, bütün kazıların başına Türk bilim insanlarından koordinatör atanması ve nihayetinde Geleceğe Miras projesinin hayata geçirilmesiyle devam eden yoğun bir sürecin sonunda Türk arkeoloji tarihinin altın çağını başlattık" ifadelerini kullandı.
Ersoy, "Yine arkeoloji tarihimizde görülmemiş ölçüde sunduğumuz maddi ve lojistik destekler ile kazı, restorasyon, koruma, ihya ve inşa çalışmalarında adeta tarihi ayağa kaldırmakta, geçmişi bugüne ve geleceğe taşımaktayız" dedi.
Gordion’un arkeoloji tarihine girişinin 131 yıl önce Berlin-Bağdat tren yolu inşaatıyla gerçekleştiğini hatırlatan Ersoy, "Günümüze kadar geçen 100 yılı aşkın sürede tam 46 tümülüste kazılar yapıldı. Bugün baktığımızda anıtsal Frig mimarisi, MÖ 800’e tarihlenen geniş tahribat tabakası ve Frig kraliyet ailesi ile aristokratlarına ait zengin mezarlarıyla Frig uygarlığının kimlik vesikası olan bir antik kent karşımızda duruyor" diye konuştu.
Bakan Ersoy, Gordion’un 2023 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’ne kaydedildiğini belirterek, antik kentin "Geleceğe Miras" çalışmalarına da dahil edildiğini hatırlattı. Ersoy, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yücel Şenyurt’un, 2024 yılında Gordion’da koordinatör kazı başkanı olarak görevlendirildiğini ifade etti.
"Midas’tan sonra en yoğun buluntular ele geçirildi"
Antik kentte kazılan 47’nci tümülüs olan T26 tümülüsünde 3,1 metreye 2,8 metre boyutlarında, ahşap konstrüksiyonlu bir mezar odası gün yüzüne çıkarıldığının ve yapılan kazılarda elde edilen bulguların önemine dikkat çeken Ersoy, "Toplam 88 metal eser bulunmuş; mezar içindeki iri kazanlar ve diğer buluntuların yanı sıra güney ve kuzey duvarlarında demir çivilerle asılmış şekilde bulunan bronz kaplar, neredeyse tamamen sağlam olarak ele geçirilmiştir" açıklamasını yaptı.
Bu buluntuların, Midas Tümülüsü’ndeki eserlerden sonra en yoğun grup olduğunu dile getiren Ersoy, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Söz konusu bu eserlerden yola çıkarak mezar odasındaki kişinin, Gordios ve Midas ile ilişkili kraliyet ailesinden birisi olabileceğini tahmin ediyoruz. İnşallah bu yıl içinde mezar odasının ve bulunan eserlerin yerinde sergilenmesine yönelik çalışmaları tamamlayacağız. Hâlihazırda bu eserlerden 47 tanesinin restorasyon ve konservasyon işlemleri tamamlanmış olup bu lansman vesilesiyle Gordion Müzemize getirilmiştir. İlgili prosedürler tamamlandığında diğer eserlerimiz de müzedeki yerlerini alacaktır."
Bakan Ersoy, T26 tümülüsünde gün yüzüne çıkarılan bronz ve demir eserlerin, özel koşullarda Ankara Restorasyon ve Konservasyon Bölge Laboratuvarı’na taşındığını belirterek, burada uzman ekipler tarafından korozyon temizliği, kimyasal stabilizasyon, kırıkların onarımı ve eksik parçaların desteklenmesi gibi titiz işlemlerden geçirildiğini söyledi. Bu çalışmaların, yalnızca eserlerin fiziksel bütünlüğünü değil, aynı zamanda tarihsel ve kültürel değerlerini korumayı amaçladığını vurgulayan Ersoy, "Uzmanlarımız sayesinde bu eserlerin uzun vadeli korunması ve bilimsel araştırmalara en sağlıklı şekilde katkı sunmaları temin edilmiş oluyor" dedi.
"Başarılarımız yeni adımlar için şevk veriyor"
2018 yılında Gordion Alan Başkanlığı’nın kurulmasının ve 2024’te "Geleceğe Miras" projesine dahil edilmesinin sonuçlarını aldıklarını vurgulayan Bakan Ersoy, "Geleceğe Miras uygulamaları kapsamında Gordion’da, daha bir yıl bile dolmadan böylesine güzel çalışmaların yapıldığını, bu denli değerli sonuçlar ve bulgular elde edildiğini görmek beni son derece mutlu etmiş ve gururlandırmıştır" ifadelerini kullandı.
Bakan Ersoy ayrıca, yabancı kazıların da dahil olduğu "Arkeolojik Kazıların 12 Aya Yayılması" projesinin önemini vurgulayarak, "Ortaya koyduğumuz akılcı planlamalar sayesinde ulaştığımız ciddi başarılar, yeni adımlar atmak için hepimize şevk vermektedir. 2013 yılından itibaren Gordion Kazı Başkanlığı görevini yürüten Sayın Charles Brian Rose ve ‘Koordinatör Kazı Başkanı’ olarak 2024’te bu sorumluluğu üstlenen Sayın Prof. Dr. Yücel Şenyurt’un şahsında bu eşsiz tarihin gün yüzüne çıkarılmasına emek veren herkese ayrı ayrı şükranlarımı sunuyorum. Geçmişten günümüze Türk arkeolojisine emek veren her bir insanımızın alın teri, emeği ve bilgisi sayesinde bu toprakların kadim geçmişi, yarınlarımıza uzanan yol olmaya ve geleceğimize yön vermeye devam edecektir" şeklinde konuştu.
Kazılarda 5 binden fazla kişiye istihdam sağlandı
Konuşmasında "Geleceğe Miras" projesinin geniş kapsamına da değinen Ersoy, şunları kaydetti:
"Geleceğe Miras projesinin 2023 yılı Ekim ayında Efes Antik Kenti’nde başlatıldığını ve kısa sürede ülkemiz genelinde toplam 251 kazı alanını kapsayacak şekilde genişletildiğini hatırlatmak isterim. Projemizin bütün etapları tamamlandığında, bilimsel çalışmalar ışığında kazı, restorasyon ve çevre düzenlemelerinin yapılmasıyla ülkemizin medeniyet zenginliği, her bir unsuruyla gün yüzüne çıkarılmış olacaktır. Oluşturulan yeni destinasyonların dünya çapında tanıtımlarının yapılmasıyla da kültür turizminde ülkemizin aldığı pay ciddi oranda artacak ve varisi olduğumuz kültür mirasımızın gelecek nesillere ulaşması güvence altına alınacaktır."
2024 yılında arkeolojik çalışmalarda 5 binden fazla kişiye istihdam sağlandığını da açıklayan Bakan Ersoy, "Bu ek istihdamlarla yürütülen yoğun çalışmalar önemli kazanımları beraberinde getirdi. Sadece 2024 yılında elde edilen arkeolojik buluntu sayısı 6 binin üzerindedir" dedi.
"Hayata geçirdiğimiz projeler öncesinde kazı çalışmaları 45 gün ya da en fazla 2 aylık bir dönemde yapılıyordu" diyen Ersoy, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Çalışma alanlarının hazırlanması ve kapatılması dikkate alındığında bu süreler daha da kısalıyordu. Bütçe deseniz, bugünkü rakamlarla kıyaslanamayacak ölçüde azdı. Şimdi Gordion’da olduğu gibi Türkiye’nin dört bir yanındaki kazıları, hatta Antalya ve Muğla gibi bölgelerdeki su altı arkeoloji çalışmalarını da hocalarımız, ellerindeki yeterli ödeneklerle yıl boyu sürdürebiliyorlar. Çalışmalarını artık bütçe ya da istihdama göre değil mevsim şartlarına göre belirliyorlar. Yılın kalanında da akademik mesailerini sürdürüyorlar. Sözün özü, attığımız adımlarla kazı ve restorasyon çalışmalarını 4 mevsim gerçekleştirilebilir duruma getirdik ve Türk arkeolojisinin gelişimini hızlandırarak uluslararası alanda etkisini ciddi ölçüde artırdık."
Bakan Ersoy, "Yakaladığımız bu başarıların ve elde ettiğimiz sonuçların ülkemizin kültür ve turizm hayatına hayırlı olmasını diliyorum. Fikir aşamasından saha uygulamalarına kadar Geleceğe Miras projesine emeği geçen bütün uzmanlara, akademisyenlere, ekip üyelerine ve değerli çalışma arkadaşlarıma canıgönülden teşekkür ediyorum. Bizler, Geleceğe Miras ile geçmişe ışık tutmaya devam edeceğiz" diyerek sözlerini tamamladı.
Programda konuşan Ankara Valisi Vasip Şahin de Gordion’un Geleceğe Miras Projesi kapsamında tekrar tanıtılması, medyaya ve kamuoyuna tekrar hatırlatılması toplantısında bir araya geldiklerini belirterek şöyle konuştu:
"Burası tabii Frigyalıların önemli merkezi, başkenti. İnşallah bu bugünden itibaren kamuoyuna çok daha fazla tanıtılmış, kamuoyu bundan çok daha haberdar olarak inşallah bu bölge daha fazla bir çekim merkezi haline gelecek. Biz Valilik olarak Ankara’mızda kültürel eserlerin, tarihi eserlerin gün yüzüne çıkması için hem kalkınma ajansından hem YİKOB’tan elimizden gelen desteği sağlamaya çalışıyoruz. Burası da desteklediğimiz yerlerden birisi oldu. İnşallah bundan sonra da yine Sayın Bakanımızın ve Bakanlığımızın destekleriyle elimiz buranın üstünde olacak."
Bakan Ersoy ve beraberindeki heyet, T26 tümülüsünden çıkarılan eserleri inceledikten sonra Midas Tümülüsü’nde de incelemelerde bulundu.
