Son 5 yılda hayvan varlığında ülke genelinde düşüş yaşanırken, Aydın genelinde ise artış meydana geldi. Hayvancılık sektörünün sorunları ve çözümlerinin görüşüldüğü toplantıda konuşan Aydın Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Fevzi Çondur, "İlimiz, yalnız tarımsal üretimde değil, aynı zamanda büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık alanında da önemli bir potansiyele sahiptir" dedi.
Önemli tarım ve hayvancılık kentlerinden olan Aydın’da üreticilerin sorunlarına yönelik yürütülen çalışmalar aralıksız sürerken 2025 Yılı Hayvancılık Sektör Toplantısı, Aydın Ticaret Borsası ev sahipliğinde gerçekleştirildi. Aydın’daki hayvancılık sektörü temsilcilerinin ve İl Tarım ve Orman Müdürlüğü yetkililerinin katıldığı toplantıda, hayvancılık ile uğraşan üreticilerin sorun ve talepleri ara başlıklar halinde görüşüldü. Saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunmasıyla başlayan programın açılış konuşmasını gerçekleştiren Aydın Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Fevzi Çondur; "Bugün burada sadece hayvancılık sektörünün mevcut durumunu değerlendirmekle kalmayıp, aynı zamanda stratejik öneme sahip bu sektöre dair temel meseleleri kapsamlı şekilde ele almak üzere bir araya gelmiş bulunmaktayız. Yerli üretimden ithalata, finansmana erişimden istihdam sorunlarına, kırsal kalkınmadan sürdürülebilirliğe kadar birçok kritik konuyu ortak akıl ve istişare çerçevesinde değerlendirmeyi hedefliyoruz. Bu doğrultuda, toplantımızın daha etkin ve verimli geçmesini sağlamak amacıyla, hayvancılık sektöründe iştigal eden tüm üyelerimizden gelen talep ve önerileri ana başlıklar halinde derledik. Bugünkü istişare ortamında bu başlıkları detaylı biçimde ele alarak ortak çözümler geliştirmeyi amaçlıyoruz. İlimiz, yalnız tarımsal üretimde değil, aynı zamanda büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık alanında da önemli bir potansiyele sahiptir" dedi.
En fazla büyükbaş hayvan varlığı Çine’de
Aydın’daki hayvancılık sektörü ve hayvan varlığı konusunda da bilgiler veren Başkan Çondur konuşmasının devamında, "İl genelinde toplam 509 bin 423 sığır bulunmakta ve bunların büyük kısmı kültür ve melez ırklarından oluşmaktadır. Aydın, kültür ırkı sığır varlığı bakımından Türkiye’de 4. sırada yer almakta ve büyükbaş hayvan varlığı açısından da 8. sırada bulunmaktadır. İlimiz hayvan varlıkları ilçeler bazında incelendiğinde, büyükbaş hayvancılıkta yüzde 23 pay ile Çine ilk sırada yer alırken, Efeler yüzde 14 pay ile ikinci, Söke ise yüzde 9’luk pay ile üçüncü sırada yer almaktadır. Küçükbaş hayvancılıkta ise Efeler ilçesi yüzde 14’lük pay ile ilk sırada yer alırken, ikinci sıradaki Karacasu’nun payı yüzde 12, üçüncü sıradaki Kuyucak’ın payı ise yüzde 10’dur. Son 5 yılda ülke genelindeki büyükbaş hayvan varlığı yüzde 6,5 azalırken, Aydın’da yüzde 14 artış kaydedilmiştir. Küçükbaş hayvan varlığı ise Türkiye genelinde yüzde 1 artarken, Aydın’da yüzde 12 oranında artmıştır. Ancak, artan nüfus ve tüketim talebi karşısında bu veriler yetersiz kalmaktadır. 2023 yılında kırmızı et üretimi 2 milyon 384 bin ton olup, bunun yüzde 70’i büyükbaş hayvancılıktan sağlanmıştır. 2023 ve 2024 yıllarında Aydın Ticaret Borsası’nda işlem gören dana karkas eti verilerine baktığımızda, 2023 yılında toplam 320 bin 767 kilo dana eti işlem görmüş ve bu işlemler 56 milyon 190 bin 857 TL tutarında gerçekleşmiştir. 2024 yılının aynı döneminde ise işlem miktarı 117 bin 199 kiloya gerilerken, işlem hacmi 33 milyon 497 bin 270 TL olmuştur. Bu veriler, işlem gören miktarda yaklaşık yüzde 63’lük bir düşüş yaşanmasına rağmen, birim fiyatlarda ciddi bir artış olduğunu göstermektedir. Özellikle girdi maliyetleri, sektörün önündeki en büyük engellerden biridir. Ulusal Kırmızı Et Konseyi’nin fizibilite çalışmalarına göre, hayvan alımı dışındaki maliyetler içerisinde yem gideri yüzde 60 ile en büyük payı oluşturmaktadır. Bu durum, birçok üreticiyi ya hayvancılığı bırakmaya ya da hayvan varlığını azaltmaya zorlamaktadır" ifadelerine yer verdi.
"Sürdürülebilirliği tehdit etmektedir"
Genç nüfusun başka sektörlere yönelmesinin hayvancılık sektöründe nitelikli iş gücünü ve sürdürülebilirliği tehdit ettiğini ifade eden Çondur; "Öte yandan, ilimizin toplam inek sütü üretimi 2024 yılı itibariyle 635 bin 184 ton olarak gerçekleşmiş ve bir önceki yıla göre yüzde 1,04 oranında artmıştır. Bu artış olumlu bir gelişme olarak kaydedilse de sektörün genel sorunları göz önünde bulundurulduğunda tek başına yeterli değildir. Nitekim, süt fiyatlarının uzun süre maliyetlerin altında seyretmesi nedeniyle birçok üretici, yeterli gelir sağlayamadığı anaç hayvanlarını kesime göndermek zorunda kalmakta, anaç hayvan varlığındaki bu azalma ise uzun vadede hem süt üretiminde düşüşe hem de doğacak yavru sayısında gerilemeye neden olmaktadır. Bu durum da ülke hayvancılığını giderek dışa bağımlı hale getirmektedir. Bununla birlikte, hayvancılık sektörünün karşılaştığı bir diğer önemli sorun da çiftliklerde çalışacak nitelikli iş gücüne ulaşılamamasıdır. Özellikle kırsal bölgelerdeki genç nüfusun başka sektörlere yönelmesi, çiftliklerde çalışacak nitelikli iş gücünü temin etmeyi zorlaştırmaktadır. Bu durum, verimliliği ve üretim kalitesini olumsuz etkilemekte, sürdürülebilirliği tehdit etmektedir. Bu sorunun çözülmesi için tarımda mesleki eğitim ve istihdam teşviklerinin artırılması kritik önem teşkil etmektedir. Toplantımızın sektördeki bu gibi sorunlara kalıcı ve uygulanabilir çözümler getirmesini temenni ediyorum. Aydın Ticaret Borsası olarak, üreticimizin yanında olmaya ve sektörün sürdürülebilirliğini sağlamak adına üzerimize düşen tüm sorumlulukları yerine getirmeye devam edeceğiz" diye konuştu.
Konuşmaların ardından ikinci oturuma geçilirken, sektör temsilcileri ile birlikte İl Tarım ve Orman Müdürlüğü yetkilileri gerçekleştirilen panel ile sorunları ve çözüm önerilerini görüştü.
